|
Czerwonym szlakiem do Glotowa
Olsztyn-Barkweda-Cerkiewnik-Glotowo-Kajny (65 km)
autor :: Piotr Gapiński :: 2002-07-20 13:57:00 :: komentarze :: drukuj
Trasa, którą proponujemy mimo iż długości około 65km jest łatwa technicznie. Czerwony szlak (pieszy) jest dobrze oznakowany a jedyne utrudnienie jakie możemy napotkać to stan leśnych/polnych dróg, które w zależności od pogody mogą zmienić się w piaszczyste wydmy lub grząskie błotko. Przed wyjazdem warto zwrócić uwagę na pogodę.
Szczególnie polecamy trasę ze względu na jej historyczny charakter związany z takimi osobami jak ks. Walenty Barczewski (od jego nazwiska po II wojnie światowej miejscowość Wartembork nazwano Barczewem), ks. Franciszek Kaupowicz, Maria Zientara-Malewska czy Alojzy Śliwa.
Z Olsztyna wyjeżdzamy w kierunku Jakubowa (al. Wojska Polskiego) i na wysokości parku przy ul. Radiowej skręcamy w lewo (przy charakterystycznym stawie). Nieco dalej znajduje się pomnik poświęcony bohaterom walk o wyzwolenie Warmii i Mazur. Wcześniej (przed II wojną światową) w tym miejscu stał pomnik na cześć zwycięstwa Niemców w plebiscycie określającym przynależność narodową tych terenów po I wojnie światowej.
Za Regionalnym Domem Kultury (ex WDK) skręcamy w oznakowaną trasę pieszą, którą docieramy najpierw do "wioski słowiańskiej" w lesie a potem (cały czas trzymając się brzegu rzeki) do mostu na Łynie. Tutaj skręcamy w prawo i wjeżdżamy na czerwony szlak pieszy, którym dotrzemy aż do Glotowa. Po drodze mijamy nowe miejsca i te znane z innych wypraw:
Szczególną uwagę należy zwrócić na przebieg szlaku tuż za Swobodnem (tutaj szlak ostro skręca w lewo, w pole i niestety są kłopoty z oznakowaniem) oraz przy wyjeżdżaniu z Glotowa. Zdecydowanie polecamy pojechanie drogą asfaltową do Kwiecewa (droga Świątki-Dobre Miasto). Można co prawda jechać tak jak to zostało pokazane na mapie ale wiąże się to z jazdą po polach i zagrodach rolników :-)
Poniżej krótka charakterystyka miejscowości na trasie.
Brąswałd (Braunswalde)
Miejscowość położona około 8km na północ od Olsztyna, w pobliżu jeziora Mosąg oraz rzeki Łyny.
Założona w 1377r., w pobliżu pruskiego grodziska. W latach 1517-18 osadnictwo na tych terenach nadzorował Mikołaj Kopernik. W czasie wojny polsko-krzyżackiej (1519-21) wieś została częściowo zniszczona, a już w połowie XVI w. odbudowano ją i zaczęli się tu osiedlać osadnicy z Mazowsza. W 1896 roku urodziła się tu Maria Zientara-Malewska, poetka i nauczycielka (redaktorka Gazety Olsztyńskiej). W latach 1931-38 we wsi działała szkoła polska.
Kościół wzniesiono w latach 1894-96 w miejscu zburzonej w 1895r. średniowiecznej budowli (z 1500r.), która spłonęła jeszcze na początku XVIIw. W kościele zachowała się polichromia wykonana w 1912r. (przez malarzy Zeptera i Brandta z Berlina) ze scenami dotyczącymi dziejów Polski i Warmii, zamówiona przez ks. W. Barczewskiego.
ciekawostki:
- W latach 1894-1928 proboszczem był ks. Walenty Barczewski (1856-1928), działacz ludowy, poseł do Landtagu (został pochowany na miejscowym cmentarzu).
- W Brąswałdzie urodziła się Maria Zientara-Malewska (1896-1984), działaczka i poetka warmińska.
- Kościół neogotycki z lat 1894-1896 z polichromią przedstawiającą sceny z dziejów Polski i Warmii i barokowym ołtarzem św. Trójcy.
W kościele, kamienna kropielnica z 1744 roku.
- Kapliczki przydrożne z XIX w.
- Nieopodal kościoła znajduje się obelisk upamiętaniający mieszkańców wsi poległych podczas I wojny światowej.
- W pobliżu (około 0,5km na zachód) znajduje się elektrownia wodna na rzece Łyna.
Cerkiewnik (Munstberg)
Miejscowość położona 16km na północ od Olsztyna, przy trasie samochodowej Olsztyn-Dobre Miasto (przy linii kolejowej Olsztyn-Braniewo).
Wieś położona w dolinie Łyny nad jeziorem Limajno. Założona w 1383r. przez biskupa warmińskiego Henryka Sorboma, znacznie zniszczona podczas wojen polsko-kzyżackich. Kościół Parafialny p.w. św. Katarzyny wybudowano w 1852 roku po pożarze (1819r.) wcześniejszej budowli. Wystrój i wyposażenie wnętrza pseudobarokowe. Ołtarze boczne i ambonę wykonał Karol Jaroszewicz z Ornety w latach 1851-1852.
Glotowo (Glottau)
Miejscowość położona nad rzeką Kwielą (dopływ Łyny), 4 km na południowy-zachód od Dobrego Miasta.
Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1290 roku (dokument lokacyjny wystawiony został w roku 1313 przez biskupa warmińskiego Ebenharda z Nysy). Od XIV w. znane miejsce pielgrzymek. Barokowy kościół Najświętszego Zbawiciela wybudowany w latach 1716-1726 w miejscu starszej budowli (legenda mówi, że pierwszy kościół został zbudowany w miejscu cudownego znalezienia Przenajświętszej Hostii, którą ukryto w ziemi przed najazdem pogańskich Litwinów i Prusów). Ołtarz główny pochodzi z 1726 roku.
Pomysł wybudowania Kalwarii narodził się w drugiej połowie XIX wieku, gdy zamożny mieszkaniec Glotowa, Johannes Merten udał się z pielgrzymką do Ziemi Świętej. Budowę glotowskiej Kalwarii rozpoczęto 22 lipca 1878 (nadzór nad tworzeniem dzieła prowadził ówczesny proboszcz ks. Ferdynand Engelbrecht, a po jego śmierci w 1893 r. - ks. Donald Steinsohn). W piątek 18 maja 1894r. ówczesny biskup warmiński Andrzej Thiel dokonał poświęcenia glotowskiej Kalwarii.
ciekawostki:
- W malowniczym wąwozie Kwieli znajduje się Droga Krzyżowa zwana Kalwarią Męki Pańskiej lub Warmińską Jerozolimą, składająca się z 14 kaplic neogotyckich z końca XIX wieku.
- W latach 1343-1347 w Glotowie znajdowała się kolegiata.
Kwiecewo (Queetz)
Miejscowość położona około 8km na południowy-zachód od Dobrego Miasta, przy drodze Świątki-Dobre Miasto.
Wieś założona około 1333 roku przez Henryka Lutra (przywilej lokacyjny w 1372 potwierdził biskup warmiński Jan Stryprock). Znajduje się tutaj kościół barokowy p.w. św. Jakuba Apostoła, wybudowany w latach 1692-1699 (wieża dobudowana w 1862r.) i poświęcony w 1699 przez biskupa Załuskiego.
Na południe od wsi, w 1882r. odkryto nawodne osiedle staropruskie jednak ponowne badania przeprowadzone w 1989r. przez M.J.Hoffmanna przyniosły wynik negatywny.
ciekawostki:
- Cztery kapliczki z drugiej połowy XIX wieku.
- Ciekawe malowidła naścienne w bramie przed kościołem (przedstawiające żołnierzy niemieckich z czasów I Wojny Światowej).
- Przed wejściem do kościoła (od strony nawy bocznej) - dwa żelazne pierścienie na szyję, w które zakuwano pary łamiące szóste przykazanie.
- Na południe od wsi, w 1882r. odkryto nawodne osiedle staropruskie jednak ponowne badania przeprowadzone w 1989r. przez M.J.Hoffmanna przyniosły wynik negatywny.
Różynka (Rosengarth)
Miejscowość położona około 5km na zachód od Cerkiewnika, 4km na południe od Kwiecewa.
Wieś lokowana w 1353r. Znajduje się tutaj kościół filialny z 1604 roku z drewnianą wieżą (XVIII wiek). Przed kościołem obelisk upamiętniający mieszkańców wsi poległych podczas I wojny światowej.
ciekawostki:
- Przed kościołem obelisk z listą mieszkańców Różynki poległych podczas I Wojny Światowej.
- Przydrożna kapliczka z XIX wieku.
Barkweda (Bergfriede)
Wieś położona 4km na południowy zachód od Brąswałdu, przy linii kolejowej Olsztyn-Braniewo.
Miejscowość znana głównie z tego, iż 02.02.1807 roku doszło tutaj do krwawej bitwy między wojskami rosyjskimi i francuskimi o przeprawę na Łynie. Z wydarzeniem tym jest związana legenda o "Dębie Napoleona" (600 letni dąb - pomnik przyrody), pod którym miał mieć punkt dowodzenia Napoleon.
ciekawostki:
- Nad Łyną rośnie 600 letni "Dąb Napoleona" - pomnik przyrody (legenda głosi, że podczas bitwy z 1807r. w tym miejscu Napoleon miał swój punkt dowodzenia).
- Na południowy zachód od wsi, na zachodnim brzegu Łyny znajduje się grodzisko staropruskie ("Zameczek").
- 02.02.1807 roku w Barkwedzie doszło do krwawej bitwy między wojskami rosyjskimi i francuskimi o przeprawę na Łynie.
Kajny
Wieś położona przy linii kolejowej Olsztyn-Dobre Miasto, 4 km na północny-wschód od Jonkowa, 2 km na południe od Barkwedy. Lokowana przez kapitułę warmińską w 1354 roku.
ciekawostki:
- W Kajnach urodził się Stanisław Żurawski (1868-1943) - działacz warmińskiego Związku Polaków w Niemczech.
- Pompa wodna, która od 100 lat pompuje wodę do domów położonych na wzgórzu.
Gutkowo (Gottkendorf)
Miejscowość położona 5km na północ od Olsztyna, przy trasie Olsztyn-Morąg, nad jeziorem Ukiel (Krzywe). Obecnie dzielnica Olsztyna.
Wieś założona w 1352 roku. Kościół gotycki z XIV wieku (wyświęcony w 1500 roku) z drewnianą wieżą dobudowaną w 1778r., którą zdobią płaskorzeźby z terakoty przedstawiające popiersia kobiet. Z wieży kościoła, w 1807 roku Napoleon dowodził swoimi wojskami w bitwie z Rosjanami, która rozegrała się między Łupstychem i Jonkowem.
Do zabytków, oprócz kościoła, należy znajdujący się na cmentarzu krzyż żeliwny z 1864r. (z polskim napisem) oraz dzwon z 1636r. wykonany przez Michała Dornmanna.
ciekawostki:
- Kościół z XIV wieku, drewniana wieża, na ścianie północnej fryz z terakoty (popiersia kobiet).
- Przy kościele pomnik poległych w I wojnie światowej mieszkańców Gutkowa i okolicznych wsi.
- W 1807r. z wieży kościoła Napoleon dowodził wojskami w bitwie z Rosjanami (która rozegrała się między Łupstychem i Jonkowem).
- Na cmentarzu obok kościoła, grób Alojzego Śliwy (1885-1969), poety i pisarza warmińskiego, autora "Poezji Warmii i Mazur" i "Spacerków po Olsztynie".
|
Autor:
Piotr Gapiński |
|
komentarze :: 0 |
 |
| 
|
 informacje
trasy rowerowe
rower i okolice
agroturystyka
pogoda
forum
ciekawe linki
wyszukiwarka
galerie zdjęć
Olsztyn :: ulice
o nas
kontakt
wiki
nasi sponsorzy
statystyki
firefox
|
