Znajduje się na miejscowym cmentarzu, koło drewnianego kościoła. Umieszczono na nim tablice upamiętniające mieszkańców Olbrachcic, którzy zginęli podczas II wojny światowej, czterech żołnierzy Armii Czerwonej, rodzinę żydowską i dwóch żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1919 roku.

"PAMIĘCI POLEGŁYCH • 26.1.1919 W OLBRACHCICACH • S.P. KUBISZ WŁADYSŁAW • I NIEZNANY ŻOŁNIERZ • OBAJ SZEREGOWCY 8.P.P. 12 KOMP. W.POLSKICH. •• W DOWÓD PAMIĘCI • WYSTAWILI RODACY KOŁA MACIERZY SZKOL. • STOW. SIŁY I P.P.S.R.”

Oprócz dwóch szeregowców W.P., prawdopodobnie spoczywających koło pomnika, na cmentarzu w Olbrachcicach pochowano także siedemnastoletniego Franciszka Palowskiego. Został zakłuty bagnetem przez żołnierza czeskiego, tylko dlatego, że podejrzewano go o służbę w Milicji Polskiej Śląska Cieszyńskiego.

Pierwszy nagrobek na grobie żołnierzy Wojska Polskiego został ufundowany przez miejscowych Polaków. Na tablicy umieszczono napis:

"W obronie zachodnich • granic ziemi ojczystej • polegli dnia 26/I 1919 • w potyczce z legionami czeskimi w • OLBRACHCICACH • S.P. KUBISZ WŁADYSŁAW • i drugi nieznany żołnierz, • obaj szeregowcy 8.p.p. 12 kompanii • wojsk polskich • CZEŚĆ BOHATEROM ! •• W dowód pamięci • wystawili • rodacy z Macierzy Szkolnej, Siły i P.P.S.D.”

Pierwotną tablicę wymieniono na żądanie ówczesnych władz czeskich.

Źródła:

• Jerzy Szczurek, Z wielkich dni Śląska Cieszyńskiego, T. 5, O milicjach ludowych w latach 1918-1920, Cieszyn 1933,
• Jarosław Żurek, „Śladami poległych w wojnie polsko-czeskiej w 1919 roku” [w:] Eksploratorzy, Forum zbuntowanych poszukiwaczy, dostęp 10.03.2014.

Fot. Jarosław Żurek

• Powstańcze mogiły i pomniki 1830-31r.
• Powstańcze mogiły i pomniki 1863-64r.
• Pomniki wojen pruskich XIX w.
• Cmentarze i pomniki IWŚ 1914-18r.
• Cmentarze i pomniki walk o utrwalenie granic 1918-21r.
• Pomniki plebiscytowe na Warmii i Mazurach 1920r.
• Mogiły poległych i zmarłych na służbie 1921-39r.
• Cmentarze i pomniki wojny obronnej 1939r.
• Cmentarze i pomniki IIWŚ 1939-45r.
• Cmentarze i pomniki wojenne na terenie Polski i innych państw europejskich

• Zamki i warownie państwa krzyżackiego
• Kościoły i kaplice
• Przydrożne kapliczki na Warmii i Mazurach

• Cmentarze i pomniki II Wojny Światowej (1939-45r.) [Województwo warmińsko-mazurskie]
• Boguchwały [Zdjęcia archiwalne]
• Giżycko (Lec) [Spis poległych]
• Kłajpeda [Spis poległych]
• Kibarty (Kybartai) [Kybartai (Kibarty)]
• Pomorska Wieś [Spis poległych]
• Gołdap [Pomnik]
• Wisztyniec (Vištytis) [Cmentarz wojenny]
• Zajdy [Cmentarz wojenny]
• Romanowo [Spis poległych]
• Borzymy [Cmentarz wojenny]
• Łoźnik
• Młynarska Wola [Pomnik poległych]
• Wilkiszki (Vilkyškiai) [Pomnik poległych]
• Szczecin [Lapidarium]