Znajduje się przy skrzyżowaniu dróg w Starym Szelkowie, koło boiska szkolnego. Na mogile ustawiono pomnik, a na pionowych granitowych tablicach umieszczono napis:

”1920 •• CZEŚĆ I CHWAŁA ŻOŁNIERZOM WP • 101 PP I LIDZKIEGO PP • POLEGŁYM ZA OJCZYZNĘ • POD SZELKOWEM W BITWIE • Z ROSJANAMI”

Z lewej strony pomnika położono płytę z napisem:

”TU • SPOCZYWAJĄ • ŻOŁNIERZE POLSCY •• WIECZNA PAMIĘĆ • OBROŃCOM OJCZYZNY”

Groby żołnierzy polskich z sierpnia 1920 r. znajdują się także na cmentarzu parafialnym w Starym Szelkowie.

O świcie 9 sierpnia 1920 r. bolszewicka piechota i kawaleria uderzyły na pozycje obsadzone przez żołnierzy lidzkiego pułku strzelców i 46 pułku strzelców kresowych. Po dwugodzinnym boju pododdziały 46 psk zaczęły się cofać, odsłaniając dwie baterie artylerii, które wpadły w ręce nieprzyjaciela. Bataliony III i I lidzkiego pułku, zagrożone okrążeniem, musiały także się wycofać. Droga odwrotu prowadziła przez most znajdujący się pod ostrzałem bolszewickich karabinów maszynowych. Natychmiastowy kontratak czterech kompanii 101 pułku piechoty i lidzkiego p. strz. odrzucił wroga za rzekę Orzyc. Działa zostały odzyskane, zdobyto kilkanaście karabinów maszynowych i wzięto kilkudziesięciu jeńców. Bolszewicy stracili 300 zabitych i rannych. Straty lidzkiego p. strzelców wyniosły 3 oficerów zabitych, 3 rannych oraz 86 zabitych i rannych szeregowców. Wieczorem oddziały polskie otrzymały rozkaz wycofania się do Pułtuska.

Rankiem 20 sierpnia 1920 r. II batalion 68 pułku piechoty, wsparty ogniem baterii 2 pułku artylerii polowej, uderzył na Szelków. Dzięki odnalezieniu brodu batalion przeprawił się przez Orzyc i wyparł oddziały bolszewickie z zajmowanych pozycji. Znane są nazwiska trzech żołnierzy poległych w tym boju.

Źródła:

• Kazimierz Plasota, Zarys historii wojennej 68-go pułku piechoty (1929)
• Komisja pułkowa, Zarys historii wojennej 76-go lidzkiego pułku piechoty (1930) – dawny Lidzki Pułk Strzelców
• Adam Wilczyński, Zarys historii wojennej 84-go pułku piechoty (1930) – dawny 101 pp

Fot. Krzysztof Menel

• Powstańcze mogiły i pomniki 1830-31r.
• Powstańcze mogiły i pomniki 1863-64r.
• Pomniki wojen pruskich XIX w.
• Cmentarze i pomniki IWŚ 1914-18r.
• Cmentarze i pomniki walk o utrwalenie granic 1918-21r.
• Pomniki plebiscytowe na Warmii i Mazurach 1920r.
• Mogiły poległych i zmarłych na służbie 1921-39r.
• Cmentarze i pomniki wojny obronnej 1939r.
• Cmentarze i pomniki IIWŚ 1939-45r.
• Cmentarze i pomniki wojenne na terenie Polski i innych państw europejskich

• Zamki i warownie państwa krzyżackiego
• Kościoły i kaplice
• Przydrożne kapliczki na Warmii i Mazurach

• Cmentarze i pomniki II Wojny Światowej (1939-45r.) [Województwo warmińsko-mazurskie]
• Boguchwały [Zdjęcia archiwalne]
• Giżycko (Lec) [Spis poległych]
• Kłajpeda [Spis poległych]
• Kibarty (Kybartai) [Kybartai (Kibarty)]
• Pomorska Wieś [Spis poległych]
• Gołdap [Pomnik]
• Wisztyniec (Vištytis) [Cmentarz wojenny]
• Zajdy [Cmentarz wojenny]
• Romanowo [Spis poległych]
• Borzymy [Cmentarz wojenny]
• Łoźnik
• Młynarska Wola [Pomnik poległych]
• Wilkiszki (Vilkyškiai) [Pomnik poległych]
• Szczecin [Lapidarium]